Het lerend netwerk Meten en Evalueren geeft betekenis aan cijfers
Verandering in de ggz laat zich vaak zien in kleine dingen: een cliënt die beter slaapt, een oude hobby oppakt of woorden vindt voor gevoelens die eerder onuitgesproken bleven. Zulke signalen zijn waardevol, maar soms is het ook belangrijk om herstel gestructureerd in beeld te brengen. Niet als droge cijfers of losse grafieken, maar als een hulpmiddel dat richting geeft aan de behandeling. Precies daarover gaat het lerend netwerk Meten en Evalueren dat door GGZ Netwerken, van Akwa GGZ, wordt georganiseerd en ondersteund.
Eén van de deelnemers aan het netwerk is dr. Rosa van Mourik, onderzoeker en neuropsycholoog bij GGZ Noord-Holland-Noord en medeontwikkelaar van Herstel in Beeld. Bij haar organisatie verving deze aanpak het oude ROM-instrument. “ROM werd vaak gezien als een bureaucratische verplichting, terwijl het eigenlijk om inzicht in herstel zou moeten gaan. Bij Herstel in Beeld draait het niet om afvinken, maar om samen met de cliënt evalueren en aanknopingspunten vinden voor de behandeling.”
Om dat inzicht tastbaar te maken, ontwikkelde Rosa toegankelijke rapportages in eenvoudige taal, aangevuld met kleuren en symbolen. Daarmee krijgen cliënten niet alleen cijfers terug, maar vooral een begrijpelijk beeld waar zij zelf mee verder kunnen in hun herstelproces.
Wandeling
Cijfers zeggen pas echt iets wanneer ze verbonden worden met verhalen. Rosa gebruikt daarvoor graag de metafoor van een wandeling: herstel is als een route door heuvels en dalen, waarbij je van tevoren niet precies weet hoe hoog de berg of hoe diep het dal zal zijn. Vragenlijsten zijn dan de markeringen onderweg: bakens die laten zien waar je bent, zodat je samen kunt bepalen hoe je verdergaat. Dat beeld maakt het proces tastbaar en helpt cliënten om hun eigen pad beter te begrijpen. Ook behandelaren krijgen zo meer grip: de cijfers zijn niet koud of afstandelijk, maar verbonden met het persoonlijke verhaal van de cliënt.
Lerend netwerk
Het lerend netwerk Meten en Evalueren is een plek waar professionals zoals onderzoekers, kwaliteitsmedewerkers en beleidsadviseurs van vijftien verschillende ggz-organisaties samenkomen om ervaringen uit te wisselen, van elkaar te leren en nieuwe inzichten op te doen. Hoe geef je vragenlijsten een meerwaarde in de praktijk? Hoe maak je resultaten begrijpelijk voor cliënten? Welke instrumenten werken het beste in welke setting?
Voor Rosa zit de kracht van het netwerk in de herkenning en het samen leren. “Binnen je eigen organisatie heb je vaak maar een paar collega’s die hier echt mee bezig zijn. Dan voelt het soms alsof je op een eilandje zit. In het netwerk ontmoet je mensen die dezelfde uitdagingen hebben. Dat geeft energie en inspiratie.”
Verschillende lagen
Evalueren heeft volgens Rosa verschillende functies. Het geeft cliënten en behandelaren houvast, laat organisaties zien waar verbetering nodig is en biedt onderzoekers inzicht in wat werkt. In het lerend netwerk wordt samen gezocht naar manieren om evalueren op al die lagen betekenisvol te maken.
De waarde staat of valt met de manier waarop vragenlijsten worden ingezet. “Als het voelt als een verplicht nummer, dan vult het weinig aan. Als je ze gebruikt om samen met de cliënt betekenisvolle gesprekken te voeren, dan zijn ze goud waard.” Vragenlijsten kunnen cliënten bijvoorbeeld woorden geven voor ervaringen die lastig bespreekbaar zijn, zoals suïcidale gedachten of seksualiteit. “Soms kan een simpele vraag net de opening geven voor een gesprek dat anders niet gevoerd zou worden,” zegt Rosa.
De kracht van het netwerk
Binnen het lerend netwerk is ruimte om twijfels te delen, successen te bespreken en nieuwe inzichten uit te proberen. Soms staat er een spreker centraal, soms een casus. Dat Akwa GGZ dit netwerk ondersteunt, maakt een groot verschil. Akwa GGZ zorgt voor de organisatie en structuur, waardoor de deelnemers zich volledig op de inhoud kunnen richten. Ook worden inzichten en materialen landelijk gedeeld, zodat kennis niet in losse initiatieven blijft hangen maar beschikbaar komt voor de hele sector.
“Het netwerk voelt professioneel doordat Akwa GGZ erbij is,” zegt Rosa. “Zonder hen zou het een groep enthousiaste mensen zijn die elkaar af en toe spreekt. Nu wordt het echt een plek waar kennis samenkomt en wordt vertaald naar concreet beleid.
Het lerend netwerk Meten en Evalueren groeit stap voor stap. Het doel is dat evalueren een vanzelfsprekend onderdeel wordt van herstelgerichte zorg. Dat cliënten zich gehoord voelen, behandelaren meer houvast hebben en organisaties leren van de inzichten die data opleveren.
GGZ Netwerken
Akwa GGZ ondersteunt naast het lerend netwerk Meten en Evalueren ook andere lerende netwerken. Meer weten over de mogelijkheden? Kijk welke netwerken er nog meer zijn of neem contact op met één van de netwerkcoördinatoren.
Herstel in beeld
Wil je meer weten over Herstel in beeld? Lees dan informatie hierover op de website van GGZ Noord-Holland-Noord of neem contact op met Rosa.